Menopoz; aynı ergenlik, erişkinlik süreçleri gibi hayatın doğal akışı içinde seyreden doğal bir evresidir. Âdet kanamasının kesilmesi ve doğurganlık özelliğinin sona erdiği evreye menopoz denir. 3 ila 8 yıl arasında devam eden süre menopoz öncesi dönem olarak adlandırılmaktadır. Kişilerde bu dönemde yumurtalıklarda folikül sayısının azalmasına bağlı östrojen üretimi seviyesi giderek düşer, sürecin sonunda östrojen üretimi tamamen durur ve yumurtalıklarda küçülme meydana gelir. Regl süreci tamamen biter ve doğurganlık özelliği kaybolur. Eski Yunancada Mens ay demek, pause de durmak anlamına gelir. Menspause kelimelerinden türediği bilinen kelime doğurganlık özelliğinin durduğu anlamında kullanılmıştır.
Menopoza girme yaşı dünyada ortalama 45-55 arası iken ülkemizde sıklıkla 47 ila 49 yaşları arasında olduğu kayıtlara geçmiştir. Bu yaşlardan daha erken dönemlerde rastlanan menopoz erken (prematüre) menopoz olarak adlandırılmaktadır. Çok nadir olarak 40 yaşın altında da menopoz belirtilerinin başladığı kişiler vardır. Kadınlarda menopoza girme kriterleri sahip olduğu genetik özelliklere göre farklılık gösterebilmektedir. Bunların yanı sıra sigara kullanımı, psikolojik etkenler, ırk ve sosyoekonomik gibi durumlarda da menopoza girme sürecine doğrudan etki eden faktörler oldukları saptanmıştır.
Menopoz Belirtileri Nelerdir?
Menopoza girmeden önce kişilerin 5 ila 8 yıl öncesi bir menopoz öncesi dönem yaşadığı bilinmektedir. Fakat menopozun yaklaşmasına doğru bazı belirtiler daha net olarak ortaya çıkmaktadır.
- Adet kesilmesi orta yaştan itibaren menopoz belirtisi olabilir.
- Ani terleme ve yanma hissi,
- Vajinada kuruma,
- Şiddetli baş ağrıları,
- Ani kilo alma (şişmanlama),
- Deride kuruma,
- Uykusuzluk şikayeti,
- Sık idrara kalkma ve idrar tutamama,
- İdrar yolu enfeksiyonu,
- Çabuk ve ani sinirlenme gibi duygusal dengesizlikler.
Yukarıdaki sorunlar menopozun başlangıcına işaret olabilir. Ancak bu tanı uzman bir jinekolog tarafından tespit edilmediği takdirde kesin olarak konuşmamak gerekir. Bu sebeple yukarıda yazan şikayetleriniz varsa bir kadın hastalıkları uzmanına giderek durumunuzu paylaşmanız daha doğru olur. Kesin tanı ancak doktorunuzun yapacağı kapsamlı muayeneden sonra belli olur.
Menopoz Yaşlılık Belirtisi midir?
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), menopoz kelimesinin karşılığını âdet kanamasının sona ermesi olarak adlandırmaktadır. Yani menopoz kısaca âdetlerin kalıcı olarak kesilmesi olarak tanımlanabilir. Menopoza giren kişilerde çoğunlukla menopoza girmeye kısa süre kala, âdet aralıklarında dengesizlikler yaşanır. Âdet görme aralıkları git gide daha fazla seyrelirken, bazı kimselerde ise daha sık âdet görme gibi şikayetler olur. Bazen de âdetler aniden kesilebilir. Her nasıl bu gibi özellikler herkese göre farklılık gösteriyorsa, menopoza girme yaşı da kişiler arasında farklılık gösterebiliyor. Bu yüzden genelde 50 yaş üstü yaşanan menopozun 40’lı yaşlarda da yaşanması mümkün. Yani menopozun yaşlılık ile bir ilgisi yoktur. Yalnızca yaşlı kişilerde görülmesi daha olasıdır.
Sağlıklı Menopoz İçin Neler Yapılmalı?
Dengeli ve sağlıklı bir diyet yardımıyla menopoz dönemini çok daha sorunsuz olarak atlatmanız mümkün. Bu dönemde kalsiyum açısından zengin ve D vitaminli gıdalar almak, sigara alkol ve diğer toksik maddelerin tamamından uzak durmak önem teşkil ediyor. Yağ oranı düşük antioksidan özelliği bulunan gıdalarla beslenerek düzenli egzersizlerle kemik kaybı ve fazla kilo almak gibi sorunların da önüne geçecektir.
Menopoz döneminde kalp hastalıkları da risk teşkil etmektedir, bu yüzden egzersiz yapmak bu açıdan daha fazla önem teşkil ediyor. Ayrıca idrar sorunu yaşayan hastalarına pelvik taban kaslarının güçlenmesine neden olan kegel egzersizleri tavsiye edilmektedir.
